Að margra mati hafa horfur í efnahagslífi Skotlands ekki verið jafn góðar um árabil. Hefðbundnar framleiðslugreinar sem hafa átt undir högg að sækja hafa sótt í sig veðrið í krafti vinnuafls frá nýju Evrópusambandslöndunum. Þetta smitar síðan yfir í þjónustugreinarnar sem eru fyrst og fremst mannaðar heimafólki og allir græða.
Í Glasgow er ekki farið út í búð öðruvísi en að heyra framandi tungumál Austur-Evrópu og þannig er það víst meira og minna um allt Bretland. Í Dublin virtist vera enn fleira fólk að austan og við Elín fengum okkur m.a. síðdegissnarl á pólskum kebab stað. Sá var reyndar mjög slappur eins og virðist nú vera reyndin ef þeir eru ekki alvöru tyrknesk fjölskyldufyrirtæki.
Hið frjálslynda fréttateymi Stöðvar 4 var með úttekt á málinu í kvöld og þar kom fram að 5% íbúa Southampton eru af pólsku bergi brotnir og er borgin því nefnd pólska höfuðborg Bretlands. Þ.s. Pólland er langsamlega stærst nýju EU landanna er fólk þaðan stærsti hluti innflytjendanna og er talað um Polish Invasion.
Hagfræðiprófessor við York háskóla segir innflæði fólksins hafa liðkað svo mikið til á framboðshliðinni að fyrir vikið séu vextir Englandsbanka a.m.k. hálfu prósentustigi lægra en annars væri. Þannig sé tekinn af allur vafi um að hver einasti Breti sé betur settur fyrir vikið.
Ekki nóg með að innflytjendurnir séu mjög vinnufúsir, enda á fjórföldu kaupi miðað við heimalandið, heldur vekur athygli hversu hæfir þeir eru og fjölhæfir. Þannig er farið að verða gæðamerki í byggingariðnaðinum að vera með pólska iðnaðarmenn. Velgengni Pólverja í Bretlandi hefur leitt athyglina að muninum á menntakerfum þessara tveggja ríkja. Kostur pólska kerfisins er sagður hagnýt þjálfun en löstur þess breska (og samfélagsins hlýtur að vera) að mörg ungmenni klári skyldunám illa læs og illa skrifandi með litla talnaleikni. Þá var sagt þau hefðu litla löngum til frekara náms eða starfa. Ég kaus að lesa á milli línanna að krakkagreyin væru náttúrlega marin á sálinni eftir að hafa verið brennimerkt aumingjar.
Ef ég man rétt voru það ekki nema 2 eða 3 lönd sem opnuðu strax vinnumarkaðinn fyrir nýju EU löndunum, líklega Bretland, Írland og Svíþjóð. Þyrfti nú samt að fletta þessu upp, nema hvað... Allavega var vúdu-hagfræðin ekki fjarri góðu gamni frekar en vanalega á meginlandinu og þess vegna harðgirtu t.d. Þjóðverjar, Frakkar og Hollendingar fyrir aðkomu þessa fólks fyrr en fullur aðlögunartími væri liðinn, til að vernda innlend störf að þeir héldu. Nú eru forsvarsmenn atvinnulífsins í Bretlandi farnir að óttast hvað gerist þegar meginlandslöndin verða neydd til að opna ef Pólverjarnir kjósa frekar að vinna t.d. í nágrannaríkjunum þýskalandi og Austurríki en í Bretlandi. Þá geti jákvæðri þróun frá árinu 2004 verið snúið við og skert afkastageta hagkerfisins leitt til verðbólgu og samdráttar.
Sem betur fer var frjáls för launafólks leyfð á Íslandi eftir eins árs aðlögunartíma. Og tóku flestir því fagnandi. Það er verkalýðshreyfingunni til álitsauka (og ég tala sjaldan vel um þá risaeðlu) hversu vel hún var með á nótunum í þessu máli, voru varla nema einstaka lýðskrumsklúbbar sem mótmæltu. Nú sinnir hún vonandi hlutverki sínu og aðstoðar innflytjendur við að njóta réttinda sinna á Íslandi og íslenska vinnumarkaðinum.
said...
Já það voru aldeilis vonbrigði með kebeb staðinn maður...úff bara skandall!!
Áfram Ísland og verkalýðsbaráttan, ég hef mikla trú á því að við eigum eftir að standa framarlega í réttindum innflytjenda. Ég meina, við verðum svolítið að hugsa þetta þannig að það eru íslendingar út um allan heim, við verðum líka að bjóða fólk velkomið til okkar...
Já það held ég nú!
Kús og kossar frá Lellu.
said...
Alltaf hressandi að lesa hagfræðibloggið. Mér finnst ég vita alltaf meira og meira um það hvernig tannhjól alþjóðarhagkerfisins snúast eftir hvern lestur. En þú mættir kannski útskýra ýmis hugtök aðeins betur. Hvað nákvæmlega er, svo dæmi sé tekið, afkastageta hagkerfisins og hvernig leiðir skerðing hennar til verðbólgu og samdráttar?
said...
Ég elska þetta blogg. Er ekki komið nóg af kjaftavaðli og slúðurbulli á netinu. Tek undir með Hála að nákvæmari útlistanir þarf á ýmsum hugtökum svo við leikmennirnir getum notið fróðleiksins til hins ítrasta. Gætirðu ekki haldið hagfræðinámskeið fyrir almenning þegar þú kemur heim? Námskeið í Kramhúsinu á undan eða eftir afródansinum.
said...
Ég myndi mæta á svoleiðis námskeið, þyrfti einmitt að finna mér ástæðu til að fara ein út úr húsi áður en ég tek taugaáfallspakkann á þetta húsmæðra-dæmi! Hlakka annars mikið til að fá þig heim, treysti á að mér verði boðið í videó og heita rétti annarslagið á Barónsstíginn.
Kristinn said...
Auðvitað verður boðið upp á hygge sig með reglulegu millibili í vetur, hlakka til að fá þig Kiddý mín og marga fleiri vonandi.
Djölli væri ég til í að bjóða upp á námskeið í kramhúsinu. Hjálpa fólki að frelsa sig í gegnum hagfræðina og kenna hópum sem samanstanda mestmegnis af nýfráskildu fólki sem er að mana sig í að koma aftur út á markaðinn. Þetta myndi smellpassa fyrir þá sem eru búnir að taka afró og salsa og vilja breyta til. Kramhúsið, here I come!
Annars er það líklega rétt að þetta er ekki nógu pedagógískt hjá manni, þarf að þjálfa það áður en farið er í Kramhúsið.
Til að skýra áhrif innflytjenda aðeins betur þá hafa þeir í fyrsta lagi áhrif á framboðshlið hagkerfisins, þ.e. samspil framleiðsluþáttanna (fjármagns, mannafls og auðlinda) sem ákvarða framleiðslugetu hagkerfisins að gefnu tæknistigi. Þegar fleira fólk er til að vinna er framleiðslugeta (nátttúrleg afkastageta) hagkerfisins meiri. Á fullkomnum markaði ákvarðast verð þannig að framboð sé jafnt eftirspurn. Ef við byrjum í jafnvægisástandi þar sem framboð er jafnt eftirpurn og hagkerfið er við fulla afkastagetu þá hefur aukin eftirspurn þau áhrif að verðlag hækkar (dæmigert þensluástand) nema afkastageta hagkerfisins aukist að sama skapi. Þannig hefur innflæði fólks þau áhrif að hagkerfið getur annað meiri eftirspurn án þess að komi til verðhækkunar. Þetta er það sem var kallað að liðka til á framboðshliðinni.
Í öðru lagi valda innflytjendurnir nokkurri eftirspurn því þeir þurfa náttúrlega að hafa í sig og á. Þannig valda þeir ekki einungis vexti á framboðshliðinni heldur á eftirspurnarhliðinni líka. Landsframleiðslan eykst og allir eru hamingjusamir.
Þannig eru allir í góðu stuði, nema þeir fari snögglega. Þá minnkar afkastagetan aftur (og þau áhrif verða meiri en samdrátturinn á eftirspurnarhliðinni m.a. af því fólk eyðir aldrei öllum sínum tekjum heldur sparar hluta, þannig yrði e.t.v. 1.000 króna launagreiðsla 700 króna neysla) landsframleiðsla dregst saman og verðlag hækkar. Merkilegt nokk þá er þetta kallað verðbólgukreppa (stagflation) og það þegar dregur úr afkastagetu hagkerfisins er kallað framboðsskellur (supply side shock).
Framboðsskellir hafa verið algengir á Íslandi í gegnum tíðina og þá yfirleitt vegna aflabrests eða lækkun fiskverðs á erlendum mörkuðum nema bæði sé (hlutur auðlinda af framleiðsluþáttunum dregst saman). Þannig er hækkun olíuverðs á áttunda áratuginum oft nefnt sem dæmi um framboðsskell (þ.e. að segja fyrir olíulausu þjóðirnar) og olíukreppan skólabókardæmið um verðbólgukreppu (þó yfirleitt sé sú saga einfölduð úr hófi fram og hlutur olíunnar ofmetinn því þetta átti sér töluverðan aðdraganda í uppsöfnuðum strúktúrvandamálum á vesturlöndum).
oakleyses said...
coach purses, true religion jeans, nike air max, ray ban pas cher, vans pas cher, ralph lauren pas cher, coach outlet, north face, hogan, true religion outlet, nike free, true religion jeans, air jordan pas cher, hermes, air force, ray ban uk, ralph lauren uk, lululemon, air max, north face, sac guess, new balance pas cher, hollister pas cher, nike air max, mulberry, lacoste pas cher, nike blazer, louboutin pas cher, abercrombie and fitch, nike roshe run, converse pas cher, michael kors, tn pas cher, true religion jeans, longchamp pas cher, nike free run uk, timberland, burberry, nike roshe, michael kors, oakley pas cher, kate spade handbags, michael kors, coach factory outlet, sac longchamp, hollister, coach outlet, michael kors, vanessa bruno, nike air max
oakleyses said...
north face outlet, abercrombie and fitch, soccer shoes, birkin bag, nike roshe, hollister, vans shoes, valentino shoes, nike air max, converse, louboutin, wedding dresses, nike air max, mont blanc, north face outlet, asics running shoes, converse outlet, insanity workout, ferragamo shoes, nfl jerseys, baseball bats, nike huarache, iphone 6 cases, reebok shoes, ray ban, nike trainers, giuseppe zanotti, ghd, hollister, gucci, bottega veneta, babyliss, vans, mac cosmetics, celine handbags, beats by dre, oakley, timberland boots, ralph lauren, soccer jerseys, herve leger, new balance, p90x workout, chi flat iron, jimmy choo shoes, longchamp, lululemon, instyler, mcm handbags, hollister
